Nie możesz zrozumieć, dlaczego tak wiele osób ciągle mówi o tej słynnej próbce dziewiarskiej oraz właściwym naprężeniu włóczki? Nie martw się! Zebraliśmy tutaj wszystko co należy wiedzieć o próbkach dziewiarskich.
Zdjęcie: Karoline Vind Uhre Larsen
Możesz pomyśleć, że to marnowanie Twojego drogocennego czasu, ale w rzeczywistości pominięcie próbki dziewiarskiej może okazać się o wiele droższe niż poświęcenie na nią czasu. W najgorszym przypadku dzianina może okazać się zbyt duża lub zbyt mała, jeśli próbka odbiega tylko o 1 oczko od zaleceń we wzorze. A wtedy poświęcony czas na wydzierganie np. swetra może okazać się zmarnowanym czasem.
Nie obawiaj się, gdy tylko będziesz wiedzieć jak zrobić próbkę na drutach, będzie to proste jak drut. Postaramy się przeprowadzić Cię przez wszystkie rzeczy, które warto wiedzieć o próbce dziewiarskiej i naprężeniu nitki (gęstości ściegu).
Nagłówki w przewodniku są w formie pytań, więc możesz łatwo znaleźć punkt, który odpowiada Twoim wyzwaniom:
Co oznacza naprężenie nici i dlaczego próbka jest tak ważna?
We wszystkich wzorach zawsze będzie podane naprężenie nici. Naprężenie nici, jest wyrazem tego, jak duże są oczka, a tym samym, ile oczek należy mieć w kwadracie o wymiarach 10x10 cm, aby Twoja robótka pasowała z wymiarami, które projektant obliczył dla wzoru.
Jako że robienie na drutach jest bardzo indywidualną sprawą, ważne aby pamiętać, że rozmiary drutów podane we wzorze są ZAWSZE orientacyjne.. Dlatego ważne jest, aby wykonać próbkę dziewiarską przy każdym nowym projekcie, aby dowiedzieć się jak uzyskać odpowiedni rozmiar.
Jak zmierzyć naprężenie nitki mojej próbki dziewiarskiej?
Podczas mierzenia naprężenia nitki, rozróżnia się oczka na szerokość i na wysokość.
Jeśli naprężenie nitki wynosi 22x30, oznacza to, że Twoja próba dziewiarska musi mieć 22 oczka na szerokość i 30 oczek na wysokość na 10x10 cm:
Ilość oczek na szerokość znajdziesz na banderoli włóczki tutaj 👇🏻
Ilość oczek na wysokość znajdziesz na banderoli włóczki tutaj 👇🏻
Możesz użyć zwykłego centymetra krawieckiego do zmierzenia Twojego naprężenia nitki, ale jeśli chcesz uzyskać bardziej dokładniejszy rezultat, zalecamy ramkę do liczenia ściegów, którą możesz umieścić bezpośrednio na próbce dziewiarskiej i uzyskać dokładnie 10x10 cm.
Jak policzyć oczka:
Podczas liczenia oczek, należy policzyć wszystkie kłosy, które tworzą każde oczko, czyli wszystkie V. Ważne jest, aby nie mierzyć przy brzegu początkowym (nabieranie oczek), ale bardziej na środku, aby uzyskać dokładną ilość. Pamiętaj o policzeniu wszystkich oczek – również połówki oczek.
Jak pokazano na zdjęciu, szerokość wynosi 17,5 oczek 👇🏻
Podobnie liczysz wysokość, znów każdy kłos (V) oznacza jedno oczko, a w tym wypadku rząd. Tutaj mamy 24 oczka 👇🏻
UWAGA: Nigdy nie licz oczka z brzegu początkowego (nabierania oczek)
Ile oczek powinnam nabrać na moją próbkę dziewiarską?
Należy zawsze nabrać minimum 10 dodatkowych oczek niż jest to podane na próbce ściegu w wybranym wzorze. W ten sposób otrzymasz ładną, dużą próbkę, którą możesz łatwo zmierzyć.
Ilość oczek na szerokość, mówi nam, ile oczek należy nabrać na druty:
Przykład. Próbka dziewiarska mówi, że ilość oczek na szerokość to 22. Dlatego należy nabrać co najmniej 32 oczka na druty, aby uzyskać próbkę, która będzie wystarczająco duża, aby policzyć oczka, nie licząc ich na samym brzegu.
A co, jeśli próbka dziewiarska prawie pasuje – czy to nie w porządku?
Odpowiedź: NIE!
Bardzo ważne jest, aby Twoja próbka ściegu dokładnie zgadzała się z tą, która jest podana we wzorze. Różnica o zaledwie 2 oczka, może wydawać się nieistotna, w przypadku małej próbki, ale może zamienić się w wiele dodatkowych oczek lub o wiele za mało oczek w całym projekcie, gdy np. dziergasz sweter.
Przykład. Musisz wykonać sweter o szerokości 15 oczek, ale ostatecznie otrzymujesz tylko 13 oczek.
Za każdym razem, gdy przerobisz 10 cm, masz 13 oczek, gdzie powinnaś mieć 15, a zatem masz 2 oczka w ‘nadwyżce’ w stosunku do wzoru. Ogólnie rzecz biorąc, sprawi to, że sweter będzie znacznie większy niż planowano:
- 10 cm / 15 oczek = 0,66 cm
- 0,66 cm*2 dodatkowe oczka = 1,32 oczka w nadwyżce na każde 10 cm
Jeśli miałaś nabrać 90 oczek na rozmiar M, będzie to oznaczać, że masz: 90*1,32 = 118,8 oczek. W tym przypadku różnica 2 oczek spowoduje, że sweter w rzeczywistości będzie miał rozmiar XXL zamiast M.
Jeśli natomiast masz za dużo oczek na 10 cm, sweter będzie za mały.
UWAGA: W niewielu przypadkach 1 oczko może nie dać aż tak dużej różnicy. Dlatego ważne jest, aby zwrócić uwagę na procentowe odchylenie. W przykładzie z 2 dodatkowymi oczkami z 15, oznacza to w rzeczywistości bardzo dużo. Odpowiada to obliczeniu: różnica 2 oczek / 15 oczek według podanego naprężenia nici we wzorze na szerokość * 100 = 13,3% za dużo w stosunku do wzoru.
Co mam zrobić, jeśli moje naprężenie nici (gęstość ściegu) nie odpowiada parametrom próbki ze wzoru?
Na szczęście masz kilka możliwości, jeśli nie uzyskasz odpowiedniej gęstości ściegu:
Jeśli masz za mało oczek: Użyj druty o rozmiar mniejsze, aby oczka zajmowały mniej miejsca na 10x10 cm.
Jeśli masz za dużo oczek: Użyj druty o rozmiar większe, wtedy oczka będą zajmowały więcej miejsca na 10x10 cm (możesz również dodać dodatkową nitkę, wtedy włóczka będzie grubsza).
Użyj innego rodzaju drutów: Czasami naprężenie nici zmieni się w zależności od tego, czy robisz na drutach drewnianych czy aluminiowych.
W razie potrzeby możesz wybrać dzierganie mniejszego lub większego rozmiaru – np. dziergając rozmiar S zamiast M. Jednak wymaga to wcześniejszego obliczenia, procentowego odchylenia od pierwotnego rozmiaru.
Nie próbuj robić na drutach ciaśniej lub luźniej. Dziergasz na drutach, tak jak dziergasz, dlatego nigdy nie będziesz w stanie dziergać ‘nienaturalnie’ w stosunku do tego co dla Ciebie jest właściwe na całej długości swetra.
PAMIĘTAJ: Czasami musisz się pogodzić z faktem, że w przypadku niektórych rodzajów przędzy po prostu nie jesteś w stanie otrzymać takiego samego naprężenia nitki (gęstości ściegu)
Co jest ważniejsze – szerokość czy wysokość?
Szerokość, ponieważ wysokość łatwiej można dopasować, ponieważ wiele wzorów jest dzierganych według podanych pomiarów. Szerokość jest trudna do dopasowania i istnieje ryzyko, że sweter lub czapka stanie się zbyt szeroka lub zbyt wąska.
Jednak ważne jest, aby wysokość również pasowała, jeśli dziergasz według określonej ilości dodawanych oczek. Np. przy dodawaniu oczek w raglanie.
CZY NALEŻY prać próbkę dziewiarską?
TAK! Jeśli chcesz mieć pewność, że Twoje rękodzieło będzie idealnie pasowało, wypierz próbkę. Chyba, że nigdy nie będziesz prać tego co dziergasz 😉
Istnieje bowiem ryzyko, że włóczka rozciągnie się lub skurczy podczas prania, a nie chcemy, żeby to samo stało się z czapką, swetrem lub innym wyrobem po praniu.
Czy próbkę należy wykonać taką samą techniką (ściegiem) jak planowany produkt?
TAK! Jeśli chcesz mieć pewność, że naprężenie nici będzie odpowiadać wymaganym parametrom we wzorze, musisz zawsze wykonać próbkę tą samą techniką.
To znaczy, jeśli chcesz zrobić czapkę ściegiem angielskim, próbka musi być również zrobiona ściegiem angielskim. Jeśli planujesz dziergać dżersejem, próbka musi być zrobiona dżersejem. Jeśli dziergasz ściegiem ściągaczowym, próbka musi być zrobiona ściegiem ściągaczowym itp. W ten sposób upewniasz się, że Twoja próbka dziewiarska rzeczywiście odzwierciedli planowany projekt.
Czy za każdym razem muszę wykonać próbkę dziewiarską?
Zasadniczo tak. Wszystko, od temperatury na zewnątrz po Twoje doświadczenie/praktykę w robieniu na drutach, ma wpływ na naprężenie nitki.
Prawdopodobnie wykorzystujesz różne gatunki włóczki do różnych wzorów, a tutaj zarówno techniki jak i grubości drutów mogą być różne.
Dlaczego warto zrobić brzeg w próbce?
Ma to na celu ułatwienie zmierzenia naprężenia nici (policzenia oczek) ale także dlatego, że nie wolno mierzyć przy samym brzegu próbki.
Jak zrobić brzeg:
Dziergaj pierwsze trzy rzędy oczka prawe
Następnie dziergaj pierwsze trzy oczka i ostatnie trzy oczka w każdym rzędzie na prawo przez całą próbkę.
Dziergaj próbkę według podanego wzoru/ściegu w opisie (ścieg angielski, dżersej, ścieg francuski itp.)
Zakończ próbkę oczkami prawymi w trzech ostatnich rzędach i zamknij oczka
W ten sposób otrzymasz ładną ramkę wokół dzianiny, gdzie z łatwością możesz zmierzyć kwadrat na środku, nie martwiąc się, czy mierzysz od samego brzegu.
Czy warto zachować próbkę dziewiarską?
Może tak, jeśli ponownie planujesz dziergać tą samą włóczką. Możesz np. umieścić etykietki na swoich próbkach, gdzie zapiszesz wszystko od rozmiaru drutów, nazwy modelu, rodzaju włóczki, koloru itp.
W ten sposób możesz zapamiętać, z czego korzystałaś wcześniej i szybko zorientować się jak podejść do tej samej włóczki w nowym wzorze, i czy w ogóle było możliwe uzyskanie właściwego naprężenia nitki.
Nie wystarczy tak po prostu dziergać na podstawie naprężenia nitki podanego na włóczce z danego modelu/wzoru?
Nie zawsze można w 100 procentach, ponieważ każdy z nas robi na drutach inaczej, może bardziej odpowiada Ci używanie drewnianych drutów zamiast aluminiowych lub odwrotnie. W grę wchodzi wiele czynników, dlatego zawsze możesz być zmuszona do zmniejszenia lub zwiększenia rozmiaru drutów, mimo iż przepis mówi co innego.
Dobrze jest też wiedzieć, że można wydziergać ten sam projekt z alternatywnej włóczki w innym kolorze i z innego rodzaju przędzy. Może nie tolerujesz wełny i dlatego chcesz ją zastąpić włóczką o innym składzie? Może chcesz znaleźć tańszą przędzę lub po prostu wolałabyś użyć inny kolor?
W takim wypadku zrobienie próbki jest szczególnie ważne, ponieważ wybierając inną przędzę możesz uzyskać zupełnie inny wygląd. Ale wybranie innej włóczki jest jednak możliwością.
Po co blokować próbkę dziewiarską?
Próbka dziewiarska może być nierówna lub kurczyć się po praniu w trakcie suszenia (szczególnie próbka wykonana ściągaczem). Dlatego dobrym pomysłem jest blokowanie próbki szpilkami, gdy jest jeszcze mokra. Zapewni to ładną i równą powierzchnię, na której łatwo zmierzysz napięcie nitki po wyschnięciu.
Próbkę blokujesz delikatnie naciągając ją do pierwotnego kształtu po wypraniu. Następnie przypnij brzegi szpilkami i zaczekaj aż próbka wyschnie.
Po wyschnięciu próbki można przystąpić do pomiaru.
Nadal masz wątpliwości co do próbek dziewiarskich, a może chcesz podzielić się własnymi wskazówkami? Więc śmiało napisz komentarz poniżej 👇🏻
